8.Sınıf Fen Bilimleri Sürdürülebilir Kalkınma Konu Anlatımı

KONU: Sürdürülebilir Kalkınma

A- Sürdürülebilir Kalkınma Nedir

İnsanların doğal kaynaklara zarar vermeden ve bilinçli kullanımının planlanmasına sürdürülebilir kalkınma denir.

Sürdürülebilir Kalkınma

• Sürdürülebilir kalkınma için, doğal kaynaklar sonuna kadar kullanılmamalıdır.
• Sürdürülebilir kalkınma sayesinde gelecek nesillerin de dünyadaki kaynakları kullanabilmesi sağlanır.
• Sürdürülebilir kalkınmada en önemli unsur doğal kaynakların tasarruflu kullanımıdır.
• Enerjinin elde edilmesinde yenilenemez enerji (Fosil yakıtlar, nükleer enerji) yerine, yenilenebilir enerji (Hidroelektrik, güneş, rüzgar, jeotermal enerji) kullanılmalıdır.

Doğal kaynakların çoğu enerji elde etmek amacı ile kullanılmaktadır. Bu nedenle enerji kaynaklarının tasarruflu kullanılması gerekmektedir. Enerji elde edilmede kullanılan fosil yakıtlar, oluşturdukları atık maddeler ile doğaya zarar vermektedir. Fosil yakıtların yanması ile oluşan CO₂ sera etkisi, küresel ısınmaya ve iklim değişikliklerine neden olmaktadır.

B- Sürdürülebilir Kalkınmanın Faydaları Nelerdir

1. Sürdürülebilir kalkınma  insan ve doğanın birbiri ile uyum içinde olmasını sağlar.
2. Doğal kaynaklar korunur bu sayede gelecek nesillerin ihtiyaçları karşılanmış olur.
3. Doğal çevre korunmakla birlikte, kalkınma sürdürülebilir hale gelmektedir.
4. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı sayesinde kaynaklar israf edilmez.
5. Enerji tasarrufu sağlanır.
6. Kaynaklar etkin olarak kullanıldığı için dünya daha yaşanabilir olacaktır.
7. Dünyadaki kaynaklar insanlar arasında eşit dağılımını sağlar. Bu sayede savaşlar ve çatışmalar engellenmiş olur.
8. Kaynakların fazla kullanılması engellendiği için hayat kalitesi ve ekonomiye katkı sağlayacaktır.
9. Atık maddeler azalacağı için çevreye zarar verilmez.
10. Geri dönüşümün önem kazanmasından dolayı çeşitli iş olanakları sağlanacak, doğal kaynak kullanımı azalacaktır.

Doğal varlıkların etkin şekilde kullanımı çok önemlidir.
İnsanlar doğal kaynakları hızla tüketmektedirler.
Son yüzyılda dünya doğal varlıkların % 50 sinden fazlasını tüketildi.
Bu hızla gidilirse gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakamayacağız.
Bu nedenle kalkınmamız, doğal varlıkların korunması ile mümkün olacaktır.
Sürdürülebilir kalkınma bu dengeyi sağlayarak planlama yapılmasını sağlar.

Sürdürülebilir kalkınma örnekleri

• Fosil yakıtlar yerine yenilenebilir enerji kullanarak kaynak israfı önlenebilir.
• Artık ve atık maddelerin yeniden kullanımı sayesinde doğal kaynakların kullanımı azaltılabilir.
• Biyoteknolojik çalışmalarla beslenme sorunlarına çözüm bulunabilir.

C- Kaynakların Tasarruflu Kullanımı

Kaynakların tasarruflu kullanımı insanların geleceği için çok önemlidir.
Kısa süre içerisinde kullanılabilecek kaynak kalmayacaktır, bu nedenle kaynakların tasarruflu kullanılması gerekmektedir.

Kaynakların tasarruflu kullanımı için;

• İhtiyacımız kadar alışveriş yapmalıyız.
• Satın aldığımız ürünleri tamamen kullanılamayacak hale gelene kadar kullanmalıyız.
• Geri dönüşüme önem vermeliyiz.
• Yeniden kullanma ve geri kazanıma önem vermeliyiz.
• Enerji tasarrufuna dikkat etmeliyiz.
  Binalarda ısı yalıtımı yapılması
  A sınıfı araçlar kullanılması

Kaynakların Tasarruflu Kullanımına Yönelik Örnek Proje
Proje: Evimizde kullandığımız elektrik enerjisinin azaltılması amacıyla hangi tasarruf önlemleri alabiliriz?
Bu amaçla evde yapılabilecek tasarruflar araştırılır ve listelenir.

Örnek olarak alınabilecek tedbirlerden birkaçı aşağıda yazılmıştır.

1. Evimizde kullandığımız ampullerin LED ampul ile değiştirilmesi. (LED ampuller şuan en fazla tasarruf sağlamaktadır.)
2. Kullandığımız elektrikli aletlerin harcamış oldukları enerjileri ölçerek, fazla elektrik harcayanların A sınıfı ile değiştirilmesi sağlanmalıdır.
3. Prizde sürekli takılı duran ve bekleme modunda (stand-by) enerji harcayan araçların, elektrik  harcamasını engellemek için anahtarlı prizlerin kullanılmalıdır.

Bu tasarruf tedbirleri alındığında evimize aylık olarak gelen elektrik faturasında ne gibi değişiklikler olduğu gözlenerek, projemizin ne kadar faydalı olduğu anlaşılabilir.

D- Katı Atıkları Geri Dönüşümü

Atık Nedir
Kullanım süresi dolmuş, uzaklaştırılması gereken maddelere atık denir.
Atık maddeye örnek olarak kullanılmayan eşyalar, eskimiş giysiler, bitki atıkları, yemek atıkları, bozulmuş elektronik araçlar, metal kutular verilebilir.

Çöp Nedir
Hiç bir şekilde kullanılamayacak atıklara çöp denir.
Çöpe örnek olarak yağlı kağıt, bitki atıkları, meyve atıkları verilebilir.

Geri Dönüşüm Nedir
Atıkların bazı işlemlerden geçirilerek tekrar kullanılmasıdır.
Cam, plastik, kağıt, metaller, atık yağlar, pil, beton geri dönüştürülebilir.
Bu ürünlerin geri dönüştürülebilmesi için kirlenmemiş olması gerekmektedir.
Geri dönüştürülmüş plastik ürünler gıda sanayinde kullanılmaması gerekmektedir.
Sağlık açısından zararlıdır.

Geri Dönüşümün Önemi Nedir

• Doğal çevre korunur.
• Doğal kaynaklar israf olmaz.
• Ham madde ihtiyacı azalır.
• Enerji tasarrufu sağlanmış olur
• Ülke ekonomisine katkı sağlar.
• Yeni iş imkanları sağlanır.
• Atık madde miktarı azalmış olur.

Not: Bir alüminyum kutunun geri dönüşümü ile elde edilen enerji ile bir televizyon üç saat çalıştırılabilir.
Bir ton kağıdın geri dönüştürülmesi ile 17 ağaç kesilmekten kurtulmaktadır.

Geri Dönüşümde Ayrıştırma

Geri dönüşümde en önemli nokta kaynağında ayırmadır.
Kaynağında ayrılmayan atıklar kirlendikleri için artık geri dönüştürülemez hale gelmektedir.
Bu nedenle yağlanmış kağıt, kirlenmiş plastik geri dönüştürülemez.

Bazı geri dönüşüm tesislerinde çöp içerisinde bulunan, geri dönüşüm maddelerinin ayırımı yapılmaktadır. Fakat bu oldukça zahmetli ve zor bir işlemdir. Bu nedenle geri dönüşümü yapılacak maddelerin kaynağında ayrılması şarttır.

Geri dönüşüm için ayrı ayrı kutularının yaygınlaşması gerekmektedir. Çöpe atılan geri dönüşüm atığı artık geri dönüştürülemez.

Katı atıkların büyük kısmını ambalaj atıkları oluşturmaktadır.
Ambalaj atıklarına örnek olarak pet şişeler, cam şişeler, karton kutular, teneke kutular verilebilir.

Katı atık geri dönüşüm tesisleri açılması geri dönüşüm için gereklidir.