İletken ve Yalıtkan Maddeler
6. Sınıf 7.Ünite: Elektriğin İletimi İletken ve Yalıtkan Maddeler Konu Anlatımı
KONU: 6.Sınıf İletken ve Yalıtkan Maddeler
Akü, pil, batarya elektrik üretir.
Evimizde kullandığımız elektrik enerjisinin üretildiği yerlere elektrik santrali denir.
Elektrik kablolarla iletilir. Elektriğin iletilmesinde iletken ve yalıtkan maddeler beraber kullanılır. (Kablonun içinde iletken bakır, etrafında yalıtkan plastik vardır.)
 Elektrik İletimi |
A-İletken ve Yalıtkan maddeler
İletken maddeler
Elektrik enerjisini ileten maddelere iletken madde denir.
Yalıtkan maddeler
Elektrik enerjisini iletmeyen maddelere yalıtkan madde denir.
İletken ve yalıtkan maddelere örnekler
| İletken maddeler | Yalıtkan maddeler | |
|---|---|---|
| 1 | Bakır | Tahta |
| 2 | Altın Bilezik | Cam |
| 3 | Demir vida | Plastik |
| 4 | Cıva | Kumaş |
| 5 | Kurşun | Silgi |
| 6 | Çinko | Yağlar (Zeytin yağ, Ayçiçek yağı …) |
| 7 | Çelik | Şekerli su |
| 8 | Kalay | Alkol |
| 9 | Nikel | Saf su |
| 10 | Krom | Benzin |
| 11 | Alüminyum folyo | Mazot (Motorin) |
| 12 | Titanyum | Lastik |
| 13 | Magnezyum | Kauçuk |
| 14 | Platin | Porselen |
| 15 | Lehim (Kurşun + Kalay) | Bakalit |
| 16 | Tunç veya Bronz (Bakır + Kalay ) | Ebonit |
| 17 | Grafit (Kurşun kalen ucu) | Gazlar (Hava, Oksijen, Hidrojen, Karbondioksit, Azot, Klor…) |
| 18 | Pirinç (Bakır + Çinko) | Kağıt |
| 19 | Metal para | Yağmur suyu |
| 20 | Islak kumaş | Naylon |
| 21 | Islak tahta | Yün |
| 22 | Sabunlu su | Mika |
| 23 | Çeşme suyu | Teflon |
| 24 | Tuzlu su | Pamuk |
| 25 | Asitli su | Sünger |
| 26 | Bazlı su | Mukavva |
| 27 | Sirkeli su | Mürekkepli su |
| 28 | Limon suyu | Deri |
| 29 | Turşu suyu | Cam yünü |
| 30 | Çay | Saman |
| 31 | İnsan vücudu | Elyaf |
| 32 | Ter | Asbest |
| 33 | Toprak | İpek |
| 34 | İnsan saçı | |
| 35 | Tuz (Katı halde) |
Genel olarak metaller elektrik iletkenidir.
Petrol ürünleri ise elektrik yalıtkanıdır.
Not: İletkenlik ve yalıtkanlık belirli şartlarda geçerlidir.
Yalıtkan olan maddeler yüksek elektrik enerjisinde (Volt) iletken olabilir.
Örneğin sıvılar yüksek voltajda iletken hale geçer. Bu nedenle elektrikli araçları sıvılardan uzak tutmalıyız.
Gazların İletkenliği
Yıldırım ve şimşek elektrik enerjisidir.
Hava yalıtkan olasına rağmen yıldırım ve şimşek olaylarında olduğu gibi yüksek elektrik enerjisi havanın iletken olmasını sağlamıştır.
Burada iletkenliği sağlayan elektriğin gerilimidir (Volt).
Gerilim arttıkça yalıtkan olan maddeler iletken hale geçer.
Not: Floresan, neon lambalar içinde gaz bulunmaktadır. Buda gazların iletken olabileceğini gösterir.
B- İletken ve Yalıtkan Maddelerin Kullanım Alanları
iletken-yalıtkan maddeler
Evimizde kullandığımız elektrikli araçlar da elektrik çarpmalarına karşı yalıtkan maddelerle kaplanmıştır.
C- Elektrik kazaları ve Alınabilecek Tedbirler
Elektik çarpmalarından korunmak için şunlara dikkat edilmelidir.
elektrik kazaları
1. Yıpranmış fiş, kablo ve prizleri kullanmamak.
2. Bir prize birden fazla fiş takmamak.
3. Elektrik prizlerine herhangi cisim sokmamak.
4. Elektrik direklerine tırmanmamak.
5. Banyo gibi ıslak ortamlarda elektrikli araçları kullanmamak.
6. Elektrik kablolarını ısıdan uzak tutmak.
7. Elektrikli araçlarda TSE belgesi bulunmalıdır.
8. Prizlerin üzerine kapak takılmalıdır.
9. Elektrikle çalışan araçlara topraklama hattı konulmalıdır.
Elektrik Çarpması
İnsan zayıf bir iletkendir. 3-5 volt gerilimde elektriği iletmez.
Ancak 220 voltluk şehir elektriğini iletir (Elektrik çarpması).
Elektrik çarpmalarında şunlara dikkat edilmelidir.
- Sigorta kapatılmalıdır.
- Çıplak elle çarpılan kişiye dokunmayın.
- Giysisinden ya da yalıtkan bir madde ile çekin.
Son yorumlar