Maddenin Ayırt Edici Özellikleri
KONU: 5. Sınıf Fen Bilimleri Maddenin Ayırt Edici Özellikleri
Doğada maddeler saf madde ve karışım olarak bulunur.
Saf madde
İçerisinde tek cins madde bulunur. Su, etilalkol, demir, bakır saf maddedir.
Karışım
İçerisinde birden fazla madde bulunur.
Hava, tuzlu su karışımdır.
Karışımların belirli bir erime, donma ve kaynama noktaları yoktur.
A- Maddenin ayırt edici özellikleri
Saf bir maddeyi diğer maddelerden ayıran özelliklere maddenin ayırt edici özellikleri denir.
Erime noktası, donma noktası, kaynama noktası, yoğunluk ayırt edici özelliktir.
Renk, kütle, hacim ayırt edici özellik değildir.
B- Erime noktası (Erime sıcaklığı)
Saf bir katı maddenin erimeye başladığı sıcaklığa erime noktası denir.
Erime başladığı anda katı maddenin tamamı eriyinceye kadar sıcaklık değişmez.
Katı maddenin fazla ya da az olması erime noktasını değiştirmez sadece erime süresini etkiler.
| Bazı Maddelerin Erime-donma noktası (°C) | |
| Su | 0 °C |
| Etil alkol | -117 °C |
| Alüminyum | 660 °C |
| Demir | 1535 °C |
| Çinko | 420 °C |
| Tungsten | 3442 °C |
| Bakır | 1083 °C |
C- Donma noktası (Donma sıcaklığı)
Saf bir sıvı madde soğutulduğunda donmaya başladığı sıcaklıktır.
Donma sırasında sıcaklık değişmez.
Donma sıcaklığında madde katı veya sıvı olabilir
Bir maddenin erime ve donma noktaları eşittir.
D- Kaynama noktası (Kaynama sıcaklığı)
Saf sıvıların kaynamaya başladığı sıcaklığa, kaynama noktası denir.
Saf sıvıların kaynamaya başladığında sıcaklıkları değişmemektedir.
Kaynama noktasında madde sıvı veya gaz halinde bulunabilir.
Madde miktarının fazla olması kaynama noktasını değiştirmez, kaynama süresini uzatır.
 Kaynama Noktası |
Yukarıdaki grafikte suyun kaymama noktasında sıcaklığın sabit kaldığı görülmektedir.
 Kaynama |
| Bazı maddelerin kaynama noktası (°C) | |
| Su | 100 °C |
| Etil alkol | 78 °C |
| Alüminyum | 2567 °C |
| Demir | 2862 °C |
Not: Bir maddenin sıcaklığı erime noktasından düşük ise katı,
Erime (Donma) ile kaynama noktasında ise sıvı,
Kaynama noktasından fazla ise gaz halindedir.
E- Grafikler
Isınma grafiği
ısınma grafiği
Saf katı madde ısıtılarak, sıcaklık-zaman değişimi grafiği elde ediliyor.
- 0-4 dk madde katı halde
- 4-8 dk madde eriyor. Katı ve sıvı halde
- 8-10 dk madde sıvı halde
- 10-14 dk madde kaynıyor. Sıvı ve gaz halde
- 14 dk sonra madde gaz halinde
Soğuma grafiği
soğuma grafiği
Saf gaz madde soğutularak, sıcaklık-zaman değişimi grafiği elde ediliyor.
- 0-4 dk madde gaz halde
- 4-8 dk madde yoğuşuyor. Gaz ve sıvı halde
- 8-10 dk madde sıvı halde
- 10-14 dk madde donuyor. Sıvı ve katı halde
- 14 dk sonra madde katı halinde
Not: Saf maddenin miktarının fazla olması erime, donma ve kaynama noktalarını değiştirmez. Sadece zamanın değişmesine neden olur
Son yorumlar